Polskie Elektryczne Zespoly Trakcyjne

PaFaWag 3WE/3WEa/3WEb EW58

PODSTAWOWE DANE


Producent PaFaWag Wroclaw
Lata budowy 1974-1980, modernizacje w 1994
Uklad wagonow silnikowy+doczepny+silnikowy
Liczba miejsc ogolem 564
Masa sluzbowa 147 ton
Dlugosc calkowita 64m
Szerokosc 2.9m
Wysokosc 3.9m
Napiecie zasilania 3000V pradu stalego
Liczba i moc silnikow 8x205kW
Moc ciagla 1640kW
Przyspieszenie 1,3m/s2
Predkosc konstrukcyjna 120km/h
System hamulca Oerlikon, Elektrodynamiczny

GENEZA I HISTORIA PROJEKTU

W polowie lat 60. XX w. eksploatowane w Polsce elektryczne zespoly trakcyjne zaprojektowane wedlug zalozen sprzed II wojny swiatowej stawaly sie coraz bardziej przestarzale w porownaniu z pojazdami zagranicznymi. W zwiazku z tym w 1964 Centralny Osrodek Badan i Rozwoju Techniki Kolejnictwa rozpoczal opracowywanie zalozen nowych jednostek. Wstepnie do jednoczesnej realizacji przyjeto projekty niskoperonowych zespolow typu 2WE i wysokoperonowych skladow typu 3WE, ktore mialy byc przeznaczone dla warszawskiego i gdanskiego wezla kolejowego. Z uwagi na rozpoczeta w 1962 seryjna produkcje niskoperonowych zespolow serii EN57, projekt 2WE odlozono na pozniej i zdecydowano o realizacji jednostek typu 3WE w pierwszej kolejnosci.

W 1967 ukonczona zostala wstepna koncepcja skladu typu 3WE autorstwa Zbigniewa Tyszki z Centralnego Osrodka Badan i Rozwoju Techniki Kolejnictwa, a w 1973 Centralne Biuro Konstrukcyjne Przemyslu Taboru Kolejowego opracowalo dokumentacje konstrukcyjna tego pojazdu. Czesc elektryczna prowadzil poczatkowo Stefan Wroblewski, a nastepnie Alojzy Kielkiewicz wspolpracujacy z Eugeniuszem Maleckim, Zbigniewem Durzynskim i Aleksandrem Platkiewiczem. Za czesc mechaniczna natomiast odpowiedzialny byl Romuald Luzny wraz z mgr. inz. Perkiem i mgr. inz. Ludkiem. Jednostka byla przystosowana do przewidywanych warunkow pracy w warszawskim wezle kolejowym - duzej czestotliwosci ruchu pociagow na linii srednicowej z mala odlegloscia miedzy przystankami i koniecznosci uzyskania duzych predkosci na trasach podmiejskich. Do tych warunkow dostosowano moc zespolu i przelozenie przekladni (77:20), a takze zaprojektowano nowy silnik z mozliwoscia hamowania elektrodynamicznego. Hamulec elektrodynamiczny sterowany byl przez tyrystorowy uklad regulacji wzbudzenia silnikow.

Pierwszy prototyp opuscil wroclawski Pafawag w czerwcu 1974, po czym zostal on zaprezentowany na Miedzynarodowych Targach Poznanskich, zas w 1975 dostarczono kolejne dwa zespoly. Ich badania przeprowadzono w Osrodku Badawczo-Rozwojowym Pojazdow Szynowych pod kierownictwem Bogdana Paszkowskiego, a nastepnie skierowane zostaly one do Szybkiej Kolei Miejskiej w Trojmiescie, gdzie po zmianie napiecia sieci trakcyjnej z 800 na 3000 V DC potrzeba bylo nowego taboru.

W 1977 powstala seria informacyjna liczaca piec jednostek, ktore w odroznieniu od pierwszych trzech prototypow zostaly wyposazone w gorny reflektor. Po przekazaniu producentowi uwag z ich probnej eksploatacji, wprowadzono zmiany w konstrukcji. Od 1978 zespoly produkowano w zmodyfikowanej wersji 3WEa charakteryzujacej sie bezprzedzialowym wnetrzem stylizowanym na tabor metra. W 1978 zbudowano 7 pojazdow o numerach od 009 do 015. W 1979 wyprodukowano 5 jednostek o numerach od 016 do 020 i EW58-018 zaprezentowano na Miedzynarodowych Targach Poznanskich. W 1980 dostarczono ostatnie 8 pojazdow o numerach od 021 do 028.

W 1984, na potrzeby testow zwiazanych z budowa jednostek EW60, w wagonie EW58-018sa zamontowano tyrystorowy rozruch impulsowy, pozostawiajac w drugim wagonie silnikowym stary rozruch oporowy. W 1988 testy zakonczono stwierdzajac, ze uklad ten nie nadaje sie do seryjnego wdrazania i zrezygnowano z jego montazu w EW60. Jednostka pozostala na terenie OBRPS do 1992.

Poczatkowo zakladano, ze niemiecki tabor na napiecie 600 V zostal zastapiony przez zespoly serii EN57 tylko przejsciowo i ze do 1980 nastapi calkowita wymiana taboru trojmiejskej SKM na pojazdy serii EW58. W latach 1974-1980 powstalo jednak lacznie tylko 28 pojazdow tej serii z zakladanych prawie 100. Ich eksploatacja w wezle trojmiejskim wykazala zawodnosc tych jednostek i wynikajaca z niej mala sprawnosc ruchowa. Konstrukcji zarzucano wiele bledow, m.in. zla jakosc niektorych prototypowych maszyn i urzadzen elektrycznych. Dodatkowo nieodpowiedni, w stosunku do zlozonosci konstrukcji, poziom bazy naprawczo-obslugowej PKP oraz niewydolnosc sieci zasilajacej i niedostatki energii elektrycznej na cele trakcyjne, ze wzgledu na wieksza energochlonnosc w porownaniu z jednostkami serii EN57, doprowadzily do tego, ze zrezygnowano z dalszej produkcji jednostek tego typu i postanowiono zaprojektowac nowy pojazd. W 1990 na bazie EW58 powstaly trzy serie, EW60, ED73 oraz EN59.

EKSPLOATACJA

Seria EW58 powstala z przeznaczeniem do ruchu w warszawskim wezle kolejowym, ale ostatecznie wszystkie pojazdy tej serii zostaly przekazane trojmiejskiej Szybkiej Kolei Miejskiej. Poczatkowo stacjonowaly one w lokomotywowni w Gdyni Chyloni i byly obslugiwane w tamtejszym zapleczu utrzymaniowo-naprawczym, ktore nie bylo przystosowane do napraw jednostek trojwagonowych. Pierwsze trzy sztuki EW58, wyprodukowane i dostarczone do Trojmiasta w latach 1974-1975, byly testowane na odcinku z Gdyni do Wejherowa i w Gdansku na linii do Nowego Portu, gdzie napiecie z 800 na 3000 V DC zmieniono 1 pazdziernika 1973. Sukcesywnie dostarczane kolejne jednostki tej serii kierowano na linie Gdansk - Wejherowo, ktora w zwiazku z rosnacymi przewozami musiala byc obslugiwana pociagami zlozonymi z trzech zespolow. Na mniej obciazonym odcinku do Nowego Portu natomiast sprawdzaly sie pojedyncze jednostki, w zwiazku z czym na linie te skierowano trzy prototypy niedostosowane do jazdy w trakcji wielokrotnej. Mala liczba zespolow EW58 w stosunku do pozostalego taboru obslugujacego system SKM nie pozwolila na pelne wykorzystanie ich mozliwosci technicznych. Kursowaly one na zmiane z EN57 o gorszych parametrach i z tego powodu nie bylo mozliwe skrocenie rozkladowego czasu jazdy. EZT serii EW58 opuszczajace hale montazowe byly pomalowane na pomaranczowo z poziomym kremowym pasem wzdluz calego pudla. W 1994 podjeto decyzje o modernizacji wszystkich jezdzacych EW58, oraz EW58-001 i 002 na typ 3WEb. Modernizacja ta zakladala zamontowanie rozruchu impulsowego z zespolow EW60 oraz naprawe innych fabrycznych usterek.

1 sierpnia 1982 na terenie lokomotywowni w Chyloni pojazd EW58-023, nieodpowiednio zabezpieczony po przeprowadzonej naprawie, zostal omylkowo uruchomiony i wjechal z predkoscia 70 km/h w jednostke EW58-027, ktora nastepnie najechala na sklad EN57-1130+1108. W wyniku zdarzenia w obydwu jednostkach serii EW58 pekly ostojnice, w zwiazku z czym podjeto decyzje o ich kasacji. W latach 1986-1987 natomiast trzy prototypowe jednostki serii EW58 przebudowano na pociagi sieciowe.

W grudniu 1988 tabor obslugujacy trojmiejska SKM, w tym 23 jednostki EW58, zostal przeniesiony do nowo otwartej elektrowozowni Gdynia Cisowa, ktora zostala zaprojektowana i wybudowana z mysla o postoju i naprawach trojmiejskich zespolow trojwagonowych. W latach 1989-1993 zniszczeniu, w wiekszosci przypadkow na skutek pozarow, uleglo 6 zespolow.